Program promocji zdrowia na lata 2011-2013

Program Promocji Zdrowia
na lata 2011-2013
w ramach projektu

"Szkoła Promująca Zdrowie"

 
Szkolny Program Promocji Zdrowia w Zespole Szkół w Czudcu.

Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem i doskonalenie swego zdrowia. Celem nadrzędnym w promocji zdrowia, jest kształtowanie u młodzieży zachowań (stylu życia) i warunków sprzyjających zdrowiu, jego poprawie i ochronie.

Celem i zadaniem szkoły promującej zdrowie jest wspieranie każdego ucznia w rozwijaniu przezeń jego indywidualnego potencjału zdrowia. Zadaniem szkoły jest także wspomaganie całej społeczności szkolnej w tworzeniu warunków i perspektyw rozwoju zdrowia. Nauczanie i wychowanie - tradycyjnie uznawane za cele podstawowe - są tutaj tylko częścią szerszej perspektywy edukacyjnej, którą wypełnia strategia wspierania rozwoju osobistego (fizycznego, psychicznego, społecznego i duchowego) indywidualnego ucznia.

Ze znanych zapisów ustawowych najbliższe duchowi szkoły promującej zdrowie są artykuły duńskiej ustawy oświatowej wprowadzonej w życie w kwietniu 1994 roku. Ustawa ta wyraźnie stwierdza, że: „Nauczanie należy tak przygotować, aby odpowiadało potrzebom i warunkom pojedynczego ucznia". Można w niej znaleźć zapis mówiący w zrozumiały sposób o partnerstwie w edukacji szkolnej: „W każdej klasie i w każdym przedmiocie nauczyciel współpracuje na bieżąco przy ustalaniu celów, które trzeba się starać zrealizować".

I. Szkoła Promująca Zdrowie ma na celu:
  1. Edukację prozdrowotna w ramach programu nauczania i wychowania.
  2. Uwzględnienie zdrowia w życiu szkoły -  troska o dobre samopoczucie uczniów i pracowników.
  3. Współdziałanie szkoły z rodziną i społecznością lokalną, instytucjami wspierającymi.

Edukacja prozdrowotna to niezbędny element promocji zdrowia - jest to proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych. Nadrzędnym celem szkoły promującej zdrowie jest zdrowy styl życia całej społeczności szkolnej - uczniów i pracowników.

Aby osiągnąć ten cel, aby wspólnie tworzyć zdrowe i bezpieczne środowiska fizyczne i społeczne - promować zdrowie należy:

  • zapewnić sprzyjające zdrowiu środowiska fizyczne pracy i nauki (budynek, rekreacja, posiłki, bezpieczeństwo, itp.),
  • kształtować u uczniów i pracowników szkoły poczucie odpowiedzialności za zdrowie,
  • zachęcać do zdrowego życia oraz stworzyć uczniom i pracownikom realne i atrakcyjne możliwości dokonywania zdrowych wyborów,
  • umożliwiać uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego
  • i społecznego oraz wzmacniać poczucie własnej wartości,
  • przedstawiać dla promocji zdrowia i bezpieczeństwa społeczności szkolnej (uczniom i dorosłym) jasne cele,
  • kształtować dobre relacje między: pracownikami i uczniami, samymi uczniami, szkołą i rodzicami oraz społecznością lokalną,
  • wykorzystać wszelkie dostępne środki w społeczności lokalnej dla wspierania działań w zakresie promocji zdrowia,
  • planować wszechstronną edukację prozdrowotną z zastosowaniem metod aktywizujących uczniów,
  • wyposażyć uczniów w wiedzę i umiejętności, niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz poprawy i ochrony środowiska fizycznego.

W tworzeniu Szkoły Promującej Zdrowie współuczestniczą:

  • uczniowie,
  • nauczyciele,
  • odzice,
  • inni pracownicy szkoły,
  • inne osoby ze społeczności lokalnej.
II. Koncepcja i strategia.

Koncepcja Szkoły Promującej Zdrowie oparta jest na ogólnych założeniach promocji zdrowia, rozwijanej przez Światową Organizację Zdrowia oraz z dorobku kilku międzynarodowych konferencji poświęconych szkolnej edukacji zdrowotnej. W Polsce koncepcja szkoły promującej zdrowie stale się rozwija i ulega modyfikacjom.

Założyliśmy, że:

Szkoła

  • jest środowiskiem, którego społeczność uczy się, pracuje, żyje, zdobywa doświadczenia, nabywa umiejętności - nawiązuje kontakty z innymi, przeżywa porażki i sukcesy, rozwija zainteresowania, odpoczywa, bawi się itp. Szkoła jest  więc miejscem, w którym społeczność ma nie tylko wywiązywać się z obowiązków, ale także powinna dobrze się czuć, stwarzać poczucie bezpieczeństwa,
  • jest elementem środowiska lokalnego: oba te środowiska wzajemnie na siebie oddziałują,
  • jest miejscem, które przygotowuje młodych ludzi nie tylko do następnego etapu edukacji, ale również do życia, w tym do dokonywania „zdrowych” wyborów.

Promująca

  • tworząca warunki (fizyczne i społeczne), sprzyjające ochronie i pomnażaniu zdrowia,
  • umożliwiająca aktywne uczestnictwo społeczności szkolnej w działaniach na rzecz zdrowia.

Zdrowie

  • ma cztery wymiary: fizyczny, psychiczny, społeczny i duchowy, które powinny być w harmonii,
  • decyduje o jakości naszego życia obok wykształcenia i warunków ekonomicznych.

Znaczący wpływ na zdrowie mają zmiany stylu życia, pracy, nauki, sposobu spędzania wolnego czasu. Praca i wypoczynek powinny być dla ludzi źródłem zdrowia. W promocji zdrowia za podstawowe sprawy należy uznać Przede wszystkim troskę o siebie i innych. Promocja zdrowia wspiera osobisty i społeczny rozwój człowieka, poprzez udostępnienie informacji o zdrowiu, edukację do zdrowia i doskonalenie umiejętności życia.

Tworzenie szkoły promującej zdrowie to wyzwanie dla wszystkich nauczycieli, ponieważ to oni w największym stopniu zmieniają rzeczywistość szkolną, od nich najwięcej zależy.

III. Główne cele i treści programowe szkoły promującej zdrowie.

Cel strategiczny

Kształtowanie motywacji wiedzy i umiejętności zdrowego stylu życia, a także podejmowanie działań na rzecz zdrowia własnego i innych.

Cele operacyjne wybrane z Narodowego Programu Zdrowia:

  1. Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu.
  2. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym - AIDS.
  3. Realizacja programu Wady Cewy Nerwowej pt. „Już teraz mogę zadbać o zdrowie swego przyszłego dziecka".
  4. Wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska fizycznego.
  5. Poprawa sposobu żywienia i jakości zdrowotnej żywności.
  6. Ograniczenie używania substancji uzależniających i związanych z tym szkód zdrowotnych, jakim jest uzależnienie.
  7. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych.
  8. Higiena, rozwijanie umiejętności życiowych, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego, dojrzewania.
  9. Zwiększenie aktywności fizycznej.

Sposoby realizacji programu

  • rozmowy prowadzone z młodzieżą na lekcjach wychowawczych,
  • organizowanie spotkań z pielęgniarką szkolną na lekcjach wychowawczych,
  • organizowanie spotkań z zaproszonymi gośćmi np. z SANEPIDU, higienistką szkolną, lekarzami,
  • organizowanie konkursów, realizacja programów,
  • tematyczne filmy video, prezentacje multimedialne,
  • gazetki ścienne,
  • plansze, ulotki, foldery,
  • komunikaty w radiowęźle szkolnym,
  • apele szkolne,
  • przedstawienie scenek tematycznych we współpracy z teatrzykiem szkolnym, przy współpracy z Samorządem Szkolnym,
  • udział w konkursach.

Treści programowe i ich realizacja na lata 2011-2014

  1. Zmniejszenie rozpowszechniania palenia papierosów:
    • program całoroczny.
  2. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym - AIDS:
    • konkurs plastyczny, test wiedzy, gazetka ścienna,
    • światowy Dzień AIDS.
    • Włączenie Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
  3. Realizacja programu Wady Cewy Nerwowej:
    • lekcje biologii, prowadzone w klasach programowo najwyższych.
  4. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności:
    • gazetki szkolne,
    • zdrowe żywienie w konkursach, skeczach, scenkach, włączone
    • w szkolne obchody pierwszego dnia wiosny,
    • przygotowanie przedstawienia  Gala - teatrzyk szkolny.
  5. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych:
    • uzależnienia,
    • pogadanki pedagoga szkolnego w klasach,
    • rozmowy indywidualne z uczniami,
    • zorganizowanie apelu szkolnego.
  6. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych:
    • obciążenie nauką szkolną,
    • stres życia codziennego,
    • uśmiech jako profilaktyka zdrowia psychicznego.
  7. Wady postawy - aktywność fizyczna:
    • klub dyskusyjny z nauczycielem wychowania fizycznego, członkiem zespołu ds. promocji zdrowia,
    • gazetka ścienna,
    • ulotki i plansze.
  8. Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych:
    • zaproszenie do klas funkcjonariusza z policji drogowej.
  9. Wracamy do pracy rozpoczętej cztery lata temu z dziedziny higieny zdrowia wokół różowej wstążeczki czyli: "Raka piersi można uniknąć, można wyleczyć":
    • prelekcja dla dziewcząt i kobiet naszej szkoły;
    • samokontrola piersi - kaseta video,
    • rozdanie tematycznych ulotek i broszur.

Szkolny Zespół ds. Promocji Zdrowia:

  • Przewodnicząca - mgr inż. Agnieszka Rybak
  • Zastępca mgr Wioletta Sarna- Szura (pedagog szkolny)
  • Wicedyrektor ds. kształcenia zawodowego - mgr inż. Monika Tarczyńska - Obrocka
  • Przedstawiciel RP ds. edukacji zdrowotnej - mgr Jacek Lenart
  • Higienistka szkolna - p. Teresa Wańczyk
  • Nauczyciele przedmiotów gastronomicznych - mgr Anna Cygan, mgr inż. Justyna Karnasiewicz, mgr Joanna Moskwa, Magdalena Farej
  • Przewodnicząca Zespołu Wychowawczego - mgr Urszula Gurbisz
  • Sklepik uczniowski - mgr Małgorzata Piękoś

Uczestnicy programu:

  • dyrekcja szkoły
  • Zespół ds. Promocji Zdrowia
  • wychowawcy klas
  • PCK
  • uczniowie
  • rodzice i opiekunowie

Dokumentacja programu

  • protokoły zebrań Zespołu ds. Promocji Zdrowia.
  • zapisy w dziennikach lekcyjnych.
  • informacje, ulotki, plansze, aktualne hasła w gablocie szkolnej.
  • sprawozdania roczne na podsumowującej RP w czerwcu.

Osoby i instytucje wspierające działalność programową

  • dyrektor szkoły
  • wychowawcy klas
  • Samorząd uczniowski
  • Powiatowa Stacja SANEPID-u w Strzyżowie
  • Starostwo Powiatowe Strzyżów
  • służba zdrowia
  • Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
  • Urząd Gminy
  • Policja

Zgodnie z najnowszą propozycją Światowej Organizacji Zdrowia we współczesnej strategii działań na rzecz zdrowia i rozwoju dzieci i młodzieży głównymi kierunkami naszych działań będą:

  • rozwijanie zasobów dla zdrowia, eliminowanie czynników ryzyka dla zdrowia.

Za priorytety uznaje się:

  • intensyfikację działań z zakresu promocji zdrowia w odniesieniu do dzieci i młodzieży,
  • zapobieganie: urazom, otyłości, używaniu substancji psychoaktywnych, przemocy w rodzinie i między rówieśnikami, chorobom przenoszonym drogą płciową (w tym HIV) oraz ciążom wśród małoletnich,
  • zapewnienie poradnictwa oraz pomocy dla rodziców, dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwoju i zdrowia psychicznego (zwłaszcza u dzieci najmłodszych i nastolatków), przewlekle chorych, niepełnosprawnych.